Lesson Study-cyclus

In een Lesson Study-traject werkt een team intensief samen. Voordat de inhoudelijke gesprekken worden gevoerd, bespreekt het team met elkaar wat er wordt verwacht van het traject en hoe men wil samenwerken. Ook praktische zaken rond planning, communicatie en begeleiding worden in deze fase besproken. De bedoeling hiervan is om gedeelde verwachtingen te creëren, om zo de basis te leggen voor het komende proces. 

In deze fase staat de vraag centraal wat het Lesson Study-team wil weten en begrijpen over het leren van hun leerlingen en wat er is te leren van het leren van hun leerlingen. Dat begint met het zoeken naar een vraagstuk en het formuleren van een voorlopige onderzoeksvraag. Alle aspecten van het vraagstuk worden bestudeerd met behulp van literatuur en experts, en uiteindelijk wordt er een definitieve onderzoeksvraag geformuleerd.

Bij het ontwerpen van de onderzoeksles wordt nauwkeurig beschreven welke lesdoelen, leerstof en leerling- en docentactiviteiten de onderzoeksles bevat. De focus ligt hierbij op de leerlingen, het leerlinggedrag wordt geanticipeerd. Daarbij wordt ook besproken op welke manier data verzameld wordt: hoe wordt geobserveerd, welke leerlingen worden geïnterviewd, welk leerlingenwerk wordt gebruikt en welke andere informatie is nodig om de onderzoeksvraag te kunnen beantwoorden? Een belangrijk aspect in deze fase is om alle praktische zaken goed op elkaar af te stemmen.

De onderzoeksles is voorbereid en wordt uitgevoerd. Eén teamlid geeft de les, de andere teamleden, en mogelijk ook andere observatoren, observeren en registreren het leerproces van de voorbeeldleerlingen en proberen te ontdekken hoe leerlingen denken en leren. De observerende leraren hebben de rol van onderzoeker in de klas.

Het bespreken van en terugblikken op de observaties, de interviews, en mogelijk andere data, vindt in verschillende stappen plaats:

Direct aansluitend op de onderzoeksles vindt een eerste nabespreking plaats met het team en eventueel overige observatoren. Aan de hand van observaties en interviews worden de belangrijkste thema’s die naar voren komen besproken en in het licht gezet van de voorbereiding. Soms wordt bij deze nabespreking een expert uitgenodigd die een afsluitende reflectie geeft op het geheel van de onderzoeksles en de nabespreking. 

In een tweede, grondige, analyseronde op een later moment wordt gezorgd dat alle teamleden alle data die verzameld zijn bestudeerd hebben, en wordt gereflecteerd welke inzichten deze geeft in het licht van de onderzoeksvraag. Op basis van de besprekingen kunnen verbeterplannen voor de volgende uitvoering van de onderzoeksles worden geformuleerd.

Na elke volgende uitvoering van de onderzoeksles wordt op dezelfde manier nabesproken en gereflecteerd. Afrondend evalueert het team wat de verschillende teamleden van de Lesson Study-cyclus hebben geleerd en wat er met anderen (collega’s, schoolleiding, anderen) zal worden gedeeld.